Holistisch onderwijs in Antwerpen
Bron: Stichting Nivoz, Gijs Verbeek
Dit artikel is een samenvatting van het volledige artikel dat hier te vinden is.>>
Nb. de Vlinderwijs school is – bij mijn weten – op dit moment (tijdelijk) gesloten, maar het heeft/had een fantastische invulling aan 7 talentgebieden.
Onderwijs op de Vlinderwijsschool in Antwerpen draait om holistische identiteitsontwikkeling. Kinderen ontdekken hier, en leren expressie te geven aan hun eigen identiteit. Een identiteit die in overeenstemming is met wat het kind van binnen voelt. Hoe ziet dat onderwijs eruit? Briony Vanden Bussche, een van de stichters van deze school, vertelt in dit vraaggesprek meer over dit avontuur wat zij met anderen is gestart in september 2013.
Holistische identiteitsontwikkeling
In plaats van identiteitsonderdrukking staat in deze school identiteitsontwikkeling centraal. Jongeren en kinderen, zeker de jongste kinderen, vormen de kracht en inspiratie van onze menselijke evolutie. Kinderen geven de mensheid sleutels voor onze eigen en gezamenlijke ontwikkeling. Op Vlinderwijs wordt dan ook volop ruimte gegeven aan identiteitsontwikkeling, en communicatie is daarbij een cruciaal aspect.
De essentie van de wijze waarop we het onderwijs hier vormgegeven is om het kind in zijn of haar authenticiteit te brengen of te laten zijn. “Ieder kind kan hier uitgroeien tot een wijze vlinder, of anders gesteld, zich ontpoppen tot een vlinder. We proberen leerlingen dan ook te ontmoeten vanuit een holistische benadering.”
Regenboogtalenten: aarde, water, vuur, lucht, klank, denk & droom, wereld & natuur
“We schenken daarbij aandacht aan hoofd, hart en handen. Maar in feite gaan we hierin nog een aantal stappen verder. Dit is mooi weerspiegeld in de wijze waarop we het onderwijs door middel van zogenaamde regenboogtalenten hebben vormgeven. Op Vlinderwijs werken we met 7 verschillende talentgebieden die overeenkomen met de zeven verschillende kleuren. Concreet gaat het over de volgende talenten:
Aardetalent (rood)
Dit talent gaat over de basis of het fundament van ons menselijk bestaan. Aspecten hiervan zijn: veiligheid, voelt een kind zich veilig in de omgevingen waarin het verblijft; beeldend vormtalent, kan een kind ideeën makkelijk vormgeven; beweging en sport; fijne motoriek; maar ook kennis van gezonde voeding en koken.
Watertalent (oranje)
Centraal bij dit talent staat het bewegen in, en met, het (gevoels)leven. Geniet het kind van het leven? Is het kind flexibel? Kan het zijn of haar gevoelens toelaten en voelen en kan het kind lachen?
Vuurtalent (geel)
Dit talent vertegenwoordigd de handelende aspecten van het leven; krijgt de leerling iets gedaan? Kan de leerling ideeën omzetten in concrete acties? Aspecten hiervan zijn het durftalent, ‘mijn ruimte’ en doorzetting.
Luchttalent (groen)
Het luchttalent is bij uitstek een sociaal talent; in hoeverre is het kind in staat zich te bewegen in de sociale wereld. Aspecten hiervan zijn: samenwerking; zelfvertrouwen; zelfkennis; mededogen en het naleven van afspraken. Bijzonder hierbij is misschien ook wel het spiegeltalent: de mate waarin het kind kan inzien dat alles wat hem of haar raakt, een verborgen talent spiegelt in het kind zelf.
Klanktalent (lichtblauw)
Het klanktalent heeft alles te maken met verbaliseren en het uitdrukkingsvermogen. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om: het kunnen verklanken van gevoelens; zangtalent; drama en expressie; maar ook Nederlands, Frans en Engels kunnen spreken.
Denk- en droomtalent (donkerblauw)
In dit talent zien we het cognitieve en het creatieve van onze denkkracht samenkomen. Concreet gaat het hierbij om: creatief kunnen dromen en fantaseren; grote toekomstdromen durven dromen; plannen en prioriteiten kunnen stellen; gedachtekracht inzetten; en de vaardigheid stilte in het hoofd te krijgen. Maar daartoe blijft het niet beperkt: ook het gebruik van media; Nederlandse taalbeschouwing, spelling en luisteren; Frans en Engels begrijpen; en wiskunde, techniek en wetenschap vormen hiervan onderdeel.
Tot slot is er het wereld- en natuurtalent (paars)
Hierbij gaat het om het kind in relatie tot de wijde wereld, met aandachtsgebieden als wereldburgerschap, natuur en dieren.
Levensenthousiasme behouden
Uit deze onderwerpen blijkt duidelijk dat de kinderen binnen dit onderwijs als geheel worden gezien en benaderd. Het onderwijs is daarom zowel verbredend als verdiepend van aard en ingericht. Alles met als doel om het levensenthousiasme te behouden; dit enthousiasme om de wereld te leren kennen moet behouden blijven in plaats van worden afgestompt, zoals in het oude systeem nog teveel het geval is.
Voorwaarde: als begeleiders authentiek zijn
Authentieke communicatie creëert een context waarin kinderen de mogelijkheid krijgen zichzelf volledig te ontwikkelen en te werken aan hun identiteitsontwikkeling. Kinderen hebben immers het recht zich te ontwikkelen tot de unieke persoon die zij zijn. Dat veronderstelt afstemming met wat het kind vanbinnen voelt wat ook om zelfonderzoek vraagt.
En dat geldt overigens niet alleen voor de kinderen, maar ook voor ons als begeleiders. Om authentiek met de kinderen binnen deze context te kunnen communiceren moeten wij immers ook authentiek zijn. Kinderen voelen het als je lucht aan het verkopen bent, dan staken ze, ze doen dan niet meer mee. En dat is voor ons als begeleiders ook een leerproces, immers nog niet alle leerkrachten kunnen al volgens deze manier werken. De basis ligt erin zelf als leerkracht authentiek te zijn om dat ook bij de kinderen te kunnen faciliteren. Het ontwikkelproces van het kind stopt namelijk daar waar de begeleider en/of de ouder zelf niet verder kunnen.
Meer weten?
Lees het volledige artikel op de website van Stichting Nivoz >>
